Ombudsman: stel burgerperspectief centraal bij algoritmegebruik

De overheid moet het burgerperspectief centraal stellen bij het gebruik van algoritmen. Dat schrijft de Nationale ombudsman in een nieuw rapport. Dat zou moeten bijdragen aan het vertrouwen van burgers in de overheid en de steeds verdergaande digitalisering.

Het rapport behandelt drie uitgangspunten die de overheid volgens de ombudsman zou moeten hanteren bij het inzetten van data en algoritmen: wees duidelijk, wees toegankelijk en wees oplossingsgericht. Volgens de ombudsman is het een gevaar als "de overheid door het gebruik van data en algoritmen verandert in een ‘black box’ en de burger niet meer weet wie hij voor zich heeft".

Duidelijkheid over algoritmen zou gecreëerd kunnen worden door het gebruik ervan in kaart te brengen. Ook dienen instanties actief en toegankelijk te informeren over het gebruik, en moeten ze vooraf bepalen wie daarbij betrokken wordt.

Burger betrekken

Toegankelijkheid zou bevorderd kunnen worden door bereikbaar te blijven voor de burger achter de data en hem zoveel mogelijk te betrekken. Ook moet er ruimte zijn voor vragen en klachten.

De oplossingsgerichtheid moet hem zitten in het vooraf bepalen waar algoritmen en data wel en niet voor worden ingezet. Ook zou er een ‘stopknop’ ingebouwd moeten worden en moet er doorlopend een gesprek worden gevoerd in te leren van fouten.

De ombudsman stelt daarnaast dat het altijd mogelijk moet blijven om burgers uit het systeem te halen als het misgaat. Bovendien moet er ruimte blijven voor persoonlijk contact en maatwerk.