Algoritme ontdekt 50 nieuwe planeten

Een algoritme heeft 50 nieuwe exoplaneten ontdekt. Dat schrijft Forbes. Dit zijn planeten die zich buiten ons zonnestelsel bevinden en dus om een andere ster dan de zon draaien. Het algoritme heeft zich daarbij gebaseerd op data die is verzameld door NASA in de Keplermissie.

Het doel van de Keplermissie is onder meer om binnen onze regio van de Melkweg op zoek te gaan naar honderden planeten die kleiner of even groot zijn als de aarde en zich in en rondom de bewoonbare zone bevinden. Met de bewoonbare zone wordt bedoeld dat een planeet zich op een bepaalde afstand tot een of meerdere sterren bevindt zodat er leven mogelijk is.

Hoewel algoritmes al langer worden ingezet om in de gigantische hoeveelheden beschikbare telescoopdata heen te speuren naar planeten is dit de eerste keer dat er een algoritme wordt gebruikt dat werkt op basis van machine learning. Zonder menselijk ingrijpen was het algoritme in staat echte planeten te onderscheiden van neppe planeten in een enorm sample. Het algoritme is ontwikkeld op de Universiteit van Warwick in het Verenigd Koninkrijk.

False positives

Het algoritme heeft 50 mogelijke planeten geselecteerd die vervolgens door de onderzoekers als echte planeten zijn bevestigd. Hoofdonderzoeker David Armstrong: "We hopen deze techniek op grote hoeveelheden data van huidige en toekomstige missies te kunnen toepassen, zoals TESS en PLATO." Wat dit algoritme zo bijzonder maakt is volgens Armstrong dat het niet alleen mogelijke kandidaten kan aanwijzen, maar dat het nu met een precieze statistische waarschijnlijkheid kan vaststellen of iets wel of geen planeet is. "Als er minder dan 1 procent kans is dat we te maken hebben met een false positive - wanneer een planeet wordt aangewezen die uiteindelijk toch geen planeet blijkt - is een planeet gevalideerd", zegt Armstrong.

Deze ontwikkeling is een van de velen die er op wijzen dat we in de toekomst van astronomie steeds minder gebruik maken van mensen om de data zelf te verwerken, en dat de rol van deze mensen meer zal verschuiven naar het ontwikkelen van krachtige algoritmes die nog grotere hoeveelheden data te kunnen verwerken.

Belang algoritme in astronomie

Het succes van het gebruik van algoritmes in de sterrenkunde, en met name zelflerende algoritmes, heeft iets te maken met de manier waarop nieuwe planeten worden ontdekt. Het seintje dat een telescoop een mogelijke planeet heeft gesignaleerd wordt gevormd door een soort ‘dip’ in de lichtcurve die een telescoop van een ster opvangt. Maar zo’n dip kan ook veroorzaakt worden omdat er een andere ster voorbij komt, of er een ander object passeert, of dat er simpelweg een technisch probleem met de camera van de telescoop is. Dit zijn allemaal false positives die uit de samples moeten worden gefilterd, en hierbij kunnen algoritmes helpen.